De Kringloopwijzer – nuttig hulpmiddel voor het registreren van de mineralenkringlopen.
Wat is de Kringloopwijzer?

De KringloopWijzer is een rekenmethode om op bedrijfsniveau de mineralenkringloop vast te leggen. In de melkveehouderij wordt deze methode met name gebruikt om de sterke punten en verbeterpunten getalsmatig zichtbaar te maken. Kortom, de kringloopwijzer helpt u om de efficiency te verbeteren. En natuurlijk zijn er ook positieve effecten voor het milieu en uw bedrijfsvoering op lange termijn.

In de vorm van zogenaamde kringloopscores worden vier normen bekeken:
• de uitscheiding (excretie) van stikstof en fosfaat,
• de overschotten van stikstof en fosfaat,
• de mineralenbenutting
• de ammoniakemissie.

De zogenaamde broeikasgasemissies zullen later worden toegevoegd aan de Kringloopwijzer. De inmiddels bekende ExcretieWijzer (‘BEX’) geldt als basis. Deze ‘BEX’ is opgenomen in de KringloopWijzer.

Het belang van inzicht in het mineralengebruik

De totale mineralenkringloop geeft aan welke sterke punten en verbeterpunten er zijn in uw bedrijfsvoering. Door te streven naar efficiency in het mineralengebruik realiseert u hogere gewasopbrengsten en tegelijkertijd minder verlies van mineralen. Dit is positief voor het bedrijfseconomisch rendement.
En bovendien zijn er verschillende positieve milieu-aspecten: minder emissies en minder uitspoeling.
Het project ‘KringloopWijzer’ streeft ernaar, dat melkveebedrijven hun milieuprestaties zichtbaar maken en daarmee ook kunnen verantwoorden in onze samenleving. Deze trend naar duurzaam ondernemen is dan het alternatief voor bindende wetgeving.
Kortom, feitelijk vergelijkbaar met de BEX-aanpak.

Wilt u starten met de KringloopWijzer?

De KringloopWijzer kunt u op www.verantwoordeveehouderij.nl downloaden.

Vervolgens gaat u het bestand “setup.exe” opslaan op uw computer. De installatie van het pakket kunt u starten door een ‘dubbelklik’ op deze bestandsnaam “setup.exe”. De verdere installatie volgt automatisch als u de instructies opvolgt. Na afronding van de installatieprocedure kunt u direct starten met de KringloopWijzer.

Duurzame landbouw en de belangrijkste kringlopen.

Voor u als melkveehouder zijn er een drietal belangrijke kringlopen binnen uw bedrijfsvoering:
• van grond naar voer;
• van voer naar mest;
• van mest weer naar de bodem.

Met de KringloopWijzer gaat u de mineralenstromen tussen bodem, voer, veestapel en mest zichtbaar maken. Het verbeteren van deze kringloop op uw bedrijf is zowel positief voor het rendement als zeker ook voor het milieu. U kiest dan bewust voor een duurzame landbouw. Allereerst registreert u met de Stikstofwijzer de uitscheiding (excretie) van stikstof en fosfaat. Hiermee bepaalt u ook de emissies van ammoniak en de belangrijkste broeikasgassen. Hoe meer efficiency u kunt bereiken in deze kringlopen, desto minder verliezen zijn er. Dit is directe winst: financieel en milieutechnisch. En tegelijkertijd legt u als het ware een verantwoording af: u beheerst de milieuprestaties van uw bedrijf. Dit ‘meten = weten’ vormt de basis voor een professionele bedrijfsvoering en biedt ruimte voor groei in de toekomst.

De samenhang tussen de verschillende mineralenstromen.

Veel melkveehouders zijn al bekend met de BEX (= bedrijfsspecifieke excretie), het feitelijke begin van de KringloopWijzer. Deze BEX geldt als basis voor het registreren van de milieuprestaties op bedrijfsniveau.

BEX

Met deze BEX bepaalt u als veehouder de uitscheiding (excretie) van stikstof en fosfaat gerelateerd aan de voeropname.

BEA

De BEA geldt als meetinstrument voor de emissie van ammoniak. Deze ammoniak gaat verloren op stal, bij het beweiden en bij het bemesten.

BEP en BEN

Vervolgens worden met BEP en BEN onder andere de stikstof- en fosfaatopbrengsten van de gewassen berekend.

BEC

En tenslotte kennen we de BEC voor het registreren van de emissie van methaan. Met de BEC wordt ook het organische stofgehalte van de grond meegenomen.

Deze meetinstrumenten sluiten nauwlettend op elkaar aan om de kringloop op uw bedrijf zichtbaar te maken. U weet nu waar verliezen ontstaan. U kunt aansturen op verbeteringen. En het belangrijkst: u realiseert hiermee ruimte voor continuïteit en groei.

Gebruik van BEX

In 2012 heeft tweederde van de melkveebedrijven de BEX ingevuld en gebruikt. Om de kringloop volledig zichtbaar te maken is – als aanvulling op de BEX – nog maar een beperkt aantal bedrijfsgegevens nodig om ook de KringloopWijzer toe te passen. De meeste bedrijfsgegevens zijn al beschikbaar bijv. vanuit de bestaande (software)programma’s voor management en bemesting. Op de website ‘Verantwoorde veehouderij’ (www.verantwoordeveehouderij.nl) treft u de zogenaamde ‘Kringloopwijzer invullijst’ als hulpmiddel hiervoor. U kunt ook het PDF-document downloaden.

Het belang van de Kringloopwijzer

Uit oogpunt van optimalisatie van de bedrijfsvoering is de Kringloopwijzer voor melkveehouders interessant omdat er enkele nieuwe kengetallen worden ‘meegenomen’. De Kringloopwijzer was aanvankelijk met name van belang voor de kengetallen over de ruwvoeropbrengst. In de praktijk blijkt hier een grote variatie te zijn. Op basis van honderd waarnemingen is er maar liefst een verschil van zes ton drogestof tussen de hoogste en laagste ingevulde waarde. Kortom, door het invullen van de Kringloopwijzer weet u als gebruiker precies wat uw specifieke positie is en waar u gericht tot actie kunt overgaan. Dit heeft zeker ook betrekking op AgriMestMix: u kunt hiermee het proces ‘van mest naar een duurzame bodemvruchtbaarheid’ in positieve zin beïnvloeden. Onze adviseurs geven u graag een verdere uitleg tijdens een oriënterend gesprek.

Toekomstvisie op ondernemen in de melkveehouderij en aanwending van dierlijke mest

De Nederlandse melkveehouderij staat aan de vooravond van een verdere groei en schaalvergroting. Ondernemers en zuivelbedrijven spelen in op de internationale marktmogelijkheden. Een proces dat wordt gestimuleerd door afbouw van de superheffing en een stijgende wereldwijde marktvraag naar zuivelproducten.
Ondernemers in de melkveehouderij hebben juist nu behoefte aan ruimte – fysiek en financieel – voor een verdere bedrijfsontwikkeling. Goede milieuprestaties binnen de totale bedrijfsvoering helpen ondernemers om deze vrijheid ook daadwerkelijk op te eisen. Daarom bent u als ondernemer ook graag bereid om uw specifieke milieuprestaties te tonen aan gemeenten, financiers, etc. om zodoende deze ontwikkelingsruimte ook te verdienen.

De KringloopWijzer geldt als meetinstrument om milieuprestaties op bedrijfsniveau te berekenen en te presenteren. Als doorontwikkeling van de BEX-methodiek kunnen reeds geregistreerde (digitale) gegevens gebruikt worden. De KringloopWijzer is in 2013 door Wageningen UR ontwikkeld. Vele organisaties in de toelevering en afzet van de Nederlandse melkveehouderij nemen hieraan deel.
De insteek is duidelijk pro-actief: als melkveehouder wilt u een beloning voor uw milieuprestaties.

Dit kan zijn:
• Minder kosten voor mestafzet
• Het verlagen van de (externe en interne) milieubelasting
• Een verruiming van de groeimogelijkheden (‘veedichtheid’ per ha. vergroten)
• Gemakkelijk vergunningen verkrijgen van gemeenten en overheidsinstanties

Met deze KringloopWijzer kunt u als melkveehouder dus verantwoording afleggen over uw milieuprestaties. Een belangrijke randvoorwaarde is natuurlijk, dat de invoergegevens en de bereikte milieuresultaten een betrouwbaar en actueel beeld geven over het bedrijfsspecifieke mineralenbeleid.
Kortom, het streven is om de invoer- en uitvoergegevens van de KringloopWijzer te borgen. Een logische volgende stap is dan het certificeren van uw bedrijfsvoering op milieuaspecten.

Met het gebruik van AgriMestMix realiseert u een hogere mineralenefficiency van de dierlijke mest. In het kringloopproces heeft dit een positief effect op de mineralenvoorziening voor gras en gewassen, direct gericht op groei in dit groeiseizoen. Het lange termijneffect is minstens zo belangrijk: een duurzame verbetering van de bodemvruchtbaarheid.
Samenvattend: met AgriMestMix streeft u naar een ‘circulaire landbouweconomie’ voor wat betreft de mineralenvoorziening op uw bedrijf.

Dit beleid levert u enkele belangrijke resultaten:

  • Effectieve milieumaatregelen bieden u mogelijkheden voor verdere groei
  • Uw persoonlijke betrokkenheid bij het managen van milieu-aspecten toont uw visie op modern ondernemerschap in de melkveehouderij
  • Uw besparing op kunstmestaankopen draagt bij aan een hogere rentabiliteit (saldoverbetering)

Laatste nieuws